воскресенье, 24 февраля 2013 г.

ОШУФТАГИ (Абдулкодири Рахим)


            
Ман садоямро дар ин шахри гарибони шумо гум карда будам, дуст
Як садои пур зи тарсу пур зи ларзу пур зи андухи чавониро,
Офтоб он ранги берангии худро бо нишастанхо бахо мекард,
Мохтоб аз пушти абре шарх меовард рухи зиндагониро.

Модаре як тифли гирёни дигарро сина медод аз парешони,
Хохаре мечуст сарбанди базебашро зи боги бенишонихо,
Пешпои чои нон аз рузгори талх мешуд кисмати мардум,
Руи оханге ба санге рах галат мекард аз дил беравонихо.

Оби чу афсонахои хушксолиро зи пиндори замон мехонд.
Бод дар реги биёбон накш мебаст оху шеванхои райхонро.
Оташ аз деги кудуратхо сиях мегашту сар мекуфт бо хасти,
Хок аз бишкастани ойина мебахшид мавчи руи инсонро.

Бо пари кохе шумори бекаси дар хеш мепечид аз охе,
Хандаро чашми намакдон бахш мекард аз тихидасти сари хоне,
Омаданро пушти рафтан бод медоданд бе як хирмане бе вакт,
Аз гумон афсона гул мекард руи шохае бо хасрати чоне.

Шаш чихат иншогари як расми нодонии инсон буд бо сарди,
Киштае аз пуштае бо номи руйидан ба шавке буи борон дошт.
Дос бо уфтодагихо занг мебасту ба занге кар хамешуд гуш,
Мургаке дар лона пинхон аз барои рузии боронии худ дон дошт.

Хотири чамъе ба расвоии дунё рашк мебурд аз сари девор,
Хор дар хукми гули навруста чавлонгохи худро бурда аз ёд.
Мерахид ошуфтаги аз нагмаи сози гадои бекасу куй,
Баргаке мехост дар подоши буданхои худ аз руи рохе дод.

Ман садоямро дар ин шахри гарибони шумо гум карда будам, дуст,
Бегумон имруз ёдаш аз найистони Худо охиста меояд,
Рахраве бо чархаи як пирзан харфи надоматро хамеборад,
Чархи гардон кист то фахмад, ки хуршеди дигарро боз мезояд. 
     

пятница, 22 февраля 2013 г.

Айниддинов Неъматулло - омузгоре пурмасъулият


Айниддинов Неъматулло - омузгори фанни забон ва адабиёти точики мактаби тахсилоти умумии № 16 дехаи Кафтархонаи нохияи Восеъ. Мачрухи гурухи 1. У 34 сол боз аз ин фан ба шогирдон дарс мегуяду мехраш ба мактаб зиёд аст. Шогирдонаш дар хама гушаи чумхури ва берун аз он машхуранду ба неки ёдаш мекунанд. Ба маъюбии худ, ки бо асобагалхо рох мераваду дардманд аст, нигох накарда, хатто дар солхои чанги шахрванди, мехрашро аз касб наканда, ба шогирдон содикона дарс мегуфт. Рисолати омузгориашро содикона, ошикона ба анчом расонидаву мерасонад. Чун дар наздаш менишини, баъди андаке шефтаи илм, шефтаи омузиш ва омузгори мешави.
    Рузи шанбе, 16 феврали соли 2013 ба мулокоташон рафтам. Баъди намози аср буд. Хело бо хам сухбат кардем. Гуфт: Пештар аз мактаб омадам. Пойхоям дардаш шадид шуда истодааст. Ба санаторияхо мехохам равам, аммо бо он нарххои онхо наметавонам равам. Зеро ин кадар маблаг надорам. Орзу мекард, то кош сарпарасте ёбаду акаллан ба ягон санатория каме хам бошад, рафта табобат гирад. Соле пештар дар чамъияти маъюбони «Мушфик» ба кор даромада буд, то мисли худ дардмандонро кумак кунад. Сарпараст мечустанд ва ба ниёзмандон кумак мекарданд, бе ин ки чизе бихоханду барои худ чизе хоста бошад. Факат як нафар, ки барояш як компютери Р-1 тухфа карда буду бо он матн менавишт, бо мехр тавсифаш мекард. Хам аз сарпарастии Хочи Чамолиддину бародаронаш, ки дар дехаи Саричашма  зиндаги мекунанд, бо дуои нек хотиррасон мешуд, ки бахри уву бародараш Даврон, ки мисли худаш хам маъюб асту хам омузгор, аробачаи маъюби овардаасту тез-тез ба аёдаташ меоянд. Мегуяд, кош хама мисли ин бародарон сохибмаърифат бошанду паи кори хайру савоб. Аз шогирдонаш, ки дар донишгоххо мехонанд низ ёдовари мекунад ва миннатдор аст, ки ба аёдаташ меоянд.

четверг, 14 февраля 2013 г.

Резае...

Мухим он нест, ки дустон дастамро бигиранд. Мухим он аст, ки садди рохам нашаванду пешпоям надиханд.
*  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  *  
Замоне, ки хотирахоят аз умедхоят кавитар шуданд, пир шуданат шуруъ мешавад.

воскресенье, 10 февраля 2013 г.

Вафо ба аҳд

Вафо дар аҳде, ки қасосро аз байн бурд. Киссаи зебое дар аҳди Умари Форуқ (р)
Ду ҷавоне назди халифаи мусалмонон Умар ибни Хаттоб (р) омаданд.Умар (р) низ дар девони кориаш қарор дошт. Ин ду ҷавон бо худ як мардеро меоварданд ва аз либосу чеҳраи он мард маълум буд,ки марди бодиянишине ҳаст.Ин мардро назди Халифа қарор доданд ва Халифа пурсид ин киаст ?
Ду ҷавон чунин гуфтанд: "Эй Амирулмуъминин ин мард кушандаи падари мост"
Амирулмуъминин пурсид: "Оё кушта
ӣ  падари ин дуро?"
Он мард гуфт: "Бале куштам падарашонро"
Амирулмуъминин пурсид : "Чи гуна ӯро к
ӯштӣ?"
Он мард гуфт: "Падари ин ду ҷавон писар бо уштураш дохили замини зироъатии ман шуд ва ман ҳарчи барояш гуфтам дохил нашав гапи маро гӯш накард дар ин ҳангом ман сангеро гирифтам ва ба сӯяш партоб кардам,ки он санг дар сараш хурд ва аз болои уштураш ба замин афтод ва мурд"
Амирулмуъминин гуфт: "Қасос яъне кушта хоҳи шуд"
Бале хонандаи гиромӣ ин ҳукм муъаян аст кушти бояд кушта шави зеро ин қасос аст қонунест аз ҷониби Аллоҳ таъолост. Инчунин Умар (р) ҳаргиз намепурсиданд,ки ин мард аз кадом қабила аст ва аз кадом оила ҳаст оё оилаи ин қотил шахсони бо обрӯе ҳастанд мумкин иҷрои ҳукм оилаашро мехезонад. Бале танҳо барои Умар (р) татбиқи қонун буд нисбати ҷинояткор на фикри дигаре агар қотил писараш мебуд ончи дар шаръи Аллоҳ ва қонуни Ӯ омадааст анҷомаш медод ва татбиқаш мекард.
Мард гуфт: "Эй Амирул муъминин аз шумо як чиз мепурсам яъне савганд мехурам ба ҳаққи он Аллоҳе,ки Осмонҳоро бардоштааст ва заминро фарох намудааст маро якшаб иҷозат бидеҳ то равам ба назди ҳамсару фарзандонам ва хабарашон кунам,ки ман иртикоби қатл шудаам ва маро бояд Амирулмуъминин ба қатл бирасонад.Савганд ба Худо оила ва атфоли ман касе надоранд хуронанда ва нигоҳубин кунандае ба ҷуз ман.
Амирулмуъминин чунин гуфт: " Ки туро замонат медиҳад,ки мерави ба назди хонаводаат ва дубора бар мегарди?"
Ин ҳангом ҳама хомӯш гаштанд зеро касе намешинохтанд ин мардро ҳатто намедонистанд номашро ва на қабилаашро ва на хонаашро. Чигӯна чунин шахсро касе замонат медиҳад,ки дубора бар мегардад барои кушта шудан ва ё татбиқи ҷазояш.Зеро ин замонат даҳ динор ё замин ёуштуре набуд ин замонати ҷон ва ё ҳаёт буд.Инчунин ки дар татбиқи қонун ва подоши ҷазо бо Умари Форуқ (р) баҳс мекард ва ё кафил мешуд то он иҷро нашавад.Ҳама асҳоб хомӯш буданд ва Форуқ (р) ба фикр фурӯ рафт агар ҳоло ҳукмро ба ҳолати иҷро дарорам оилаи ин мард аз гуруснаги мемиранд. Агар иҷозати рафтанаш бидиҳам равад ва дубора бар нагардад. Ин ҳангом қасос иҷро намегардад ва хуни кушта шуда бар ҳадар рафтааст.
Амирулмуъминин ба ин ду ҷавон писар гуфт: "Оё мебахшед ин мардро?"
Он ду ҷавон бо исрор чунин мегуфтанд: " Эй Амирул муъминин ҳаргиз намебахшем ин мардро шахсе падарамонро куштаст бояд кушта шавад"
Амирулмуъминин боз хитоб ба мардум намуда чунин гуфт : "Ки кафолат мекунад ин мардро охирон пурсиши ман аст аз шумо эй мардум ва ҳозирин"
Ин ҳаногом Абузари Ғифорӣ (р) аз ҷояш баланд шуд бо он муйи сафедаш ва Сидқу, тақвову зуҳдаш чунин гуфт : " Ман кафолат мекунам ин мардро эй Амирулмуъминин"
Амирулмуъминин Гуфт : "Ҳушёр бош Абузар ин қотил аст"
Абузари Ғифорӣ (р) Гуфт : "Агарчӣ қотилҳам бошад"
Амирулмуъминин пурсид :"Оё мешиносӣ ин мардро?"
Абузари Ғифорӣ (р) Гуфт : "Намешиносамаш"
Амирулмуъминин Гуфт:"Пас чигуна кафолат мекуни шахсеро,ки намешиноси ӯро?"
Абузари Ғифорӣ(р) Гуфт: "Дар чеҳраи ин мард сифоти шахси муъмин намудор ва дар ҳаракоташ татбиқи онро мушоҳида мекунам ва аз ин ҷиҳат медонам,ки дурӯғ намегуяд ва дубора бар мегардад барои иҷрои ҳукмаш ки марг аст"
Амирулмуъминин Гуфт: "Эй Абузар оё гумон мекунӣ ин мард агар бар нагардад то се рӯз ман туро ором мегузорам ва ин ҳукмро иҷро намекунам!"
Абузари Ғифори Гуфт: "Худованд кумак кунанда аст эй Амирулмуъминин бар мо"
Марди қотил шитофт ба сӯйи хонааш ва Амирулмуъминин барояш се рӯз муҳлат дод то дар ин се рӯз худро омода кунад барои иҷрои ҳукм. Бо оилааш хайру хуш намӯда ончи метавонад барои зиндагиашон омода намояд.Дубора ба назди мо бар гард то қасосро ба ҳукми иҷро дароваранд.
Аз миён се рӯз гузашт вале Умари Форуқ (р) фаромӯш накардааст рӯзи ваъда шударо.Дуруст дар ҳамон рӯзи ваъда шуда ҳангоми намози аср намози ҷомеъ эълон намӯд Умари Форуқ (р) дар мадина ва он ду ҷавони падарашон кушта шуда низ ҳозир шуданд.Мардум ҳама ҷамъ омаданд инчунин Абузари Ғифорӣ (р) низ ҳозир гардид ва назди Амирулмуъминин нишаст ва Умар (р) чунин пурсид: "Куҷоаст он мард"
Абузари Ғифорӣ чунин гуфт : "Намедонам куҷост"
Ин ҳангом Абузар (р) ба сӯйи осмон нигоҳ кард ва офтобро дид,ки на мисли ҳамеша рӯ ба ғуруб буд балке тезтар гӯё аз одати ҳарвақтааш мойил ба ғуруб аст . Яъне татбиқ ва ё иҷрои қонун амри муҳим буд ва бояд он иҷро шавад бидуни қайду шарте. Инчунин тамоми асҳоб ҳама хомӯш буданд аз ончи мегузашт ва ҳама мунтазир буданд чи хоҳад шуд.Дурӯст аст Абузари Ғифорӣ (р) дар дили Умар (р) маъво дошт ва аз ҷойгоҳи волое низ бархурдор буд. Вале ин ҷо масъалаи иҷрои ҳукм ва татбиқи қонуни шариъат аст бо ин бози карда намешавад ва дар он восита ва чизе аз дунё наметавонад ҷойи татбиқашро бигирад.Ҳама бо шуъур ва асабҳои чира хомӯш буданд,ки қабл аз ғурӯби офтоб ба чанд лаҳзае он мард ҳозир гардид дар назди ҳама ҷамъ омадагоне,ки мунтазираш буданд. Чун Амирулмуъминин дид мардро дар ҳол такбир гуфт "Аллоҳуакбар" ва ҳама ҳозирин ҳам такбир гуфтанд.
Амирулмуъминин хитоб ба он мард кард ва чунин гуфт: "Эй мард агар ту дар он бодияат (саҳрои зиндагони мекардаат) мебуди ва намеомади мо ҳаргиз намедонистем ҷову макони туро"
Он мард гуфт: "Эй Амирулмуъминин ман ҳаргиз аз шумо наметарсам балке метарсам аз он зоти поке,ки донандаи тамоми асрор аст аз Ӯ чизе пинҳон намемонад.Ана ман Эй Амирул муъминин дар пеши шумо қарор дорам. Фарзандонамро мисли чуҷаҳои паранда гузоштам на обе доштанд ва на сояи дарахте ҳаст дар он бодия (саҳро) барояшон .Вале омадам то кушташавам аз он тарсидам,ки мегуянд мардум: "Вафо аз миён рафтааст ва аҳду паймонҳам ҳамчунин нест касеро".
Инҳангом Амирулмуъминин аз Абузари Ғифорӣ (р) пурсид: "Азбарои чӣ кафили ин марди ношинос шуди"
Абузари Ғифорӣ (р) Гуфт : "Ман аз он тарсидам,ки ин мард мегуфт неки ва хайр аз мардум дур шудааст"
Ин ҳангом Амирулмуъминин аз ҷояш бархост ва ба ин ду ҷавон гуфт: "Чи чизро мехоҳед эй соҳибони хун чикор кунем бо ин мард?"
Ду писар дар ҳолате,ки мегиристанд чунин гуфтанд : "Бахшидем ин мардро Эй Амирулмуъминин аз барои он,ки мегуянд: "Афву бахшиш аз миёни мардум дур шудааст"
Ин ҳангом Амирулмуъминин такбири баланде гуфт : "Аллоҳу акбар" ва ашкҳояш бар рухсораҳояш ва бар риши муборакашон равон буд...
Воқеъан қиссаи ҷолибе буд Худо подоши неке ато кунад бар ин ду ҷавон писар барои Афву бахшишашон.
-Худованд подоши хубе ато кунад бар Абузари Ғафорӣ (р) он рӯзе,ки аз ин мард мушкилоташро фаҳмид ва онро бо кафолаташ муҳлат дод дар ҳоле,ки намешинохт онро.
- Худованд подоши неке ато кунад бар он мард,ки ончи ваъда кардабуд бар аҳдаш ва паймонаш истодагари намуда сидқашро нишон дод.
-Худованд подоши неке ато кунад Амирулмуъминин Умари Форуқ (р) барои барпо кардани адлу раҳмат бар муъминин ва раъияташ.
Яке аз муҳаддисин чунин мегуяд:"Савганд ба он Худованде,ки ҷони ман дар дасти Ӯст. Ба таҳқиқ дафн карда шудааст саъодат имон ва ислом дар кафани Умари Форуқ (р)."

суббота, 9 февраля 2013 г.

Ниёиш (Абдулкодири Рахим)


Шеърро афсурдатар аз ман ки мегуяд,
Дар шабе, ки бори миннат пуштхоро мекунад хам,
Корвон хам бас парешон з-осмонхо хоб мебинад.
Офтоб аз як ситора мекашад бар ру
Чодари мотам.

Ашк аз ранге ба ранге хонабардуш аст,
Аз нафасхо хастагиро мекунам эхсос дар худ,
Нолаам гумноми дарди бекасихо мешавад то руз,
Мохтоб ойинадори мекунад бо ох,
То чи буд ин буд.

Даст бар хам мезанад он бевафо ёрам,
Ман садоро бо намакхо шуста будам дар сурогаш,
Номахоро пештар аз зиндагиам сухт у бо дард,
Ин замон аз шамъи мурда худ чи мечуяд?
Рохати догаш?

Хоб аз чашмони ман рахти сафар баста,
Модарам бо он чигарбандони беномаш ба хоб аст,
Илм аз гахвора то гур об зад рохи марову рафт,
Давлати гумгаштае дорам намечуям,
Баски ноёб аст.

Шура аз деворхои хонаам хандад,
Шури чамъият чи ором инкилобе мекунад боз,
Шурбахтиам бахоре дораду нозад ба гул кардан?
Рузи борони ки меояд? Ки дорам ман?
Бидхадам овоз.

Ру ба руи сояам доги маломатхост,
Гамгусорон аз бихишти ёдхо афсона гуянд,
Мургакон белонаву бедона монда мераванд имшаб,
Дар заминам ман намедонам чи коридам,
Лолахо руянд.

Обу хок аз боду оташ дар гурез омад,
Нотавонихо шикастанро нигохи тоза доданд,
Бо калам бечоранолихои найро чун кунам ман, чун?
Дар сиёхи мондаам монандаи як гунг,
Хам табам зоданд.

Бо чахон дорам хисобе дар нихони худ,
Бо замон як даста гулро армугон бидхам зимистон,
Ончунон ки омадам, эй кош мерафтам ба нодони,
Зиндаги хуни чигар шояд намегардид
Инчунин осон.

Буи хокистар расад хам аз дарахти пир,
Нозхои кудакиам дар кучо гунчад аз ин пас?
Раъша дар чони чавонам омадан дорад, ки рафтан не,
Бенавоиро чи ранге мекунам пинхон?
То набинад кас.

Ришта менозад ба чашмони гирах ин дам,
Кафш механдад ба рохи пушти сузанхои шоир,
Об гардидан сари як хайрати ойина орад мавч,
Хок гардидан ба Корунам кунад таъбир
Бо дами сохир.

Шеърро афсурдатар аз ман ки мегуяд,
Дар шабе, ки бори миннат пуштхоро мекунад хам,
Корвон хам бас парешон з-осмонхо хоб мебинад.
Офтоб аз омаданхо хун хамегиряд
Дар сарои гам.
 (Ин шеърро муаллиф ба бехтарин дусту бародараш - Рустам Абдуллоев бахшидааст.) Аз китоби "Чароги рушнои". Душанбе 1996